Natuurlijk leiderschap - Augustus 2023

Marcel Tjepkema

Publicatie

14.04.2023

Leesduur

5 min

We leven inmiddels in de maand augustus. In “onze” indeling loopt de maand augustus van ongeveer zes of zeven augustus tot ongeveer vier september. Dat klinkt misschien gek, maar probeer je voor te stellen dat de dynamiek of de energie van een maand niet van de ene op de andere dag stopt. De maanden lopen als het ware in elkaar over. De maand augustus gaat vooral over moeiteloos leven en werken. Dat gaat over gemak, maar ook over waardigheid. Je leert er meer over in deze longread.

Start herfst

Augustus is de eerste maand van de herfst. Of, anders gezegd: energetisch start de herfstperiode rond 4 augustus. Als je namelijk op een meer energetische manier naar de indeling van de seizoenen leert kijken, dan kom je erachter dat 21 september niet zozeer de start is van de herfst, maar eerder het hoogtepunt. De kracht, de energie en de dynamiek die bij de herfst horen, zijn dan maximaal. De opmars naar het hoogtepunt van de herfst begint dus al in deze fase van het jaar. Buiten is het in deze tijd nog volop zomers met (meestal) vele hete zomerdagen en zwoele nachten, maar de herfst is echt al begonnen.

Verkleuringen

In augustus kun je – als je goed om je heen kijkt – vaak al de eerste verkleuringen zien en de eerste kenmerken van de herfst. De randen van de bladeren krijgen heel langzaam een gele kleur, de dagen worden beetje bij beetje korter en er is een zachte rijping aan het ontstaan. Het kan je helpen om zo ook naar jezelf te kijken. Kun je ervaren dat we in een andere fase komen? Geniet van dat wat je (jullie) tot nu toe bereikt en verworven hebt (hebben). Geniet van de potentie die is opgebouwd en de eerste rijping die ontstaat. En doe dat vooral met de instelling dat je benieuwd bent wat daar allemaal uit gaat komen (lees: hoe dat naar concrete vormen gaat).

Einde expansie

In onze cultuur hebben we expansie en groei, de lente en de zomer, tot leven verklaard. Maar let op: expansie is niet meer dan een facet van het leven. Contractie en stilte horen daar ook bij en het beleven daarvan is cruciaal. We bedoelen hier in deze tijd mee te zeggen dat de herfst geen verlengde zomer is. Zeker voor de op expansie gerichte mensen (en teams) is het goed om te beseffen dat het vanaf nu geen voortgezette expansiefase kan zijn. Het is dus niet: ‘We zijn door de vakantie weer vitaal geworden. Nu kunnen we er weer hard tegenaan’. Nee, het is nu niet meer expansie. De energie moet ergens anders voor gebruikt worden. Die heb je nodig om kleurrijker te worden.

Rijping

Als je de herfst goed wilt begrijpen, verdiep je dan in het begrip ‘rijping’. Dat is het sleutelwoord van de herfst. In de ontwikkelingspsychologie wordt dit het proces van ‘volwassen worden’ genoemd. Het gaat over een combinatie van kracht en naar binnen keren. Je wordt krachtiger omdat er sprake is van een wezenlijke zelfkennis. Dat betekent dat in de herfst ook immateriĂ«le zaken – waarden – belangrijker worden. Kijk de komende tijd – in de herfst – eens vanuit welke waarden jullie (willen) handelen, of juist niet handelen? En lukt dat ook?

Vergelijkingen

Als je vergelijkingen maakt, dan is de herfst de namiddag en de vooravond van de dag. Laten we zeggen dat de herfst rond drie uur in de middag begint. De energie is nog heel vol en er is veel kleur, maar het gaat al richting schemering. In een mensenleven is de herfst de periode tussen 42 jaar en 64 jaar. De persoonlijkheid, het ik, is dan uitontwikkeld. Het is de tijd van het leven dat je richting gevonden hebt en dat je hard werkt om je taken te volbrengen. De herfst van je leven gaat over jouw zielsontwikkeling ten behoeve van de ander. Dat betekent dat je bezig bent om vormen te maken die uniek zijn voor jou.

Balans opmaken

In de herfst kijk je naar de opbrengst van de zomer. Die opbrengst rijpt. Als je dat naar jullie zelf wilt vertalen, dan gaat die rijping over het verstevigen van het karakter. Daarmee bedoelen we dat je nu leert om niet meer de hele tijd met vernieuwing bezig te willen zijn. In de herfst verstevig je wat er is, wat jullie verworven hebben. De vernieuwing gaat wel door, maar je begint ook te merken dat jullie op veel vlakken nu eenmaal zo zijn of dat het nu eenmaal zo is. Kijken naar de opbrengst gaat dus over kijken naar wat jullie dit jaar verworven hebben en daar doe je het mee. Je leert het accepteren, of jullie er nu werkelijk tevreden over zijn of niet.

Lessen toepassen

De herfst is dus ook de periode om de balans (vanuit je geweten) op te maken en daar lessen uit te trekken. De lessen, die je geleerd hebt pas je toe. Daar komt ook dat verstevigen van het karakter vandaan. Je verstevigt je (het) karakter met de lessen die je geleerd hebt, want in het toepassen wordt alles duidelijker en komt je ziel als het ware dieper te liggen. Het gaat dus om wezenlijke zelfkennis; als mens, als professional en als organisatie. Dat staat centraal in de herfst. Een prachtige periode.

Moeiteloosheid

Laten we nu over gaan naar de deze maand, de maand augustus. Als je kijkt naar de grondtoon van augustus, dan zou je deze grondtoon het opschrift “moeiteloosheid” kunnen geven. Je zou het ook gemak kunnen noemen, waarmee we niet per se ‘makkelijk’ bedoelen. Het wil zeggen dat je in deze tijd van het jaar met het grootste gemak (dus moeiteloos) volkomen natuurlijk kunt leven en werken. Dat is belangrijk om te begrijpen, want er wordt gezegd dat alleen vanuit moeiteloosheid vanzelfsprekend de vernieuwing (de vormgeving) ontstaat waar we het voortdurend over hebben. Als het pad zich in augustus niet vanzelfsprekend voor je ontvouwt, dan moet je eigenlijk zorgen dat je meer rust (en afstand) neemt. Niet minder. Neem gas terug en zorg dat er weer rust en ruimte ontstaat.

Hebben en zijn

Bij moeiteloosheid hoort ook het thema “waardigheid”; menselijke waardigheid. Het gaat over waardig – eervol en gewetensvol – handelen. Nu is het volgende belangrijk: in de Chinese filosofie wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘hebben’ en ‘zijn’. ‘Hebben’ gaat natuurlijk over materiĂ«le zaken. ‘Hebben’ hoort bij het horizontale vlak waar we het steeds over hebben. ‘Zijn’ is een andere tak van sport. ‘Zijn’ gaat over dat je aangesloten bent of dat er iets door jou als ‘instrument van het leven’ geboren wenst te worden. Dat is allemaal volkomen autonoom. Waardigheid gaat dus over het handelen (of niet handelen) vanuit dit “Zijn”.

Sociale contacten

Dan is er nog iets. In de hele periode van augustus is het samenzijn met mensen, de sociale component in het leven, van belang. Probeer je de sfeer voor te stellen van een groep mensen die rond het vuur zit en de dagelijkse belevenissen met elkaar uitwisselt. Je bent met elkaar samen omdat je bij elkaar hoort. Maar let op: dat gaat niet altijd over een zielsverwantschap. Je kunt ook bij elkaar horen omdat je iets gemeen hebt met elkaar zoals een hobby. Op welke manier je ook verbonden raakt, waak ervoor dat persoonlijke belangen een rol gaan spelen. Let in augustus in het samenzijn op dubbele agenda’s van jezelf en van anderen.

Orde aanbrengen

Dan tot slot. Vorige maand heb je kunnen leren dat er in juli een soort van overzicht komt, als vanzelf. Zo richting eind juli begin je een eerste inzicht te krijgen in wat de werkelijke prioriteiten in je leven zijn: een visie voor de tweede helft van het jaar. ‘O ja, dit is belangrijk. Dit vraagt om een vorm in de tweede helft van het jaar.’ Het gaat er in augustus over dat het belangrijk is om te beginnen met het aanbrengen van orde en structuur in de (gezamenlijke) agenda.

Grenzen bewaken

In de kern ben je bezig met het bewaken van je grenzen zodat jullie door kunnen gaan met waar jullie werkelijk mee bezig zijn. Die grenzen bewaak je onder meer door het aanbrengen van orde en structuur. Vanuit de prioriteiten die jullie in juli vaststelden en het overzicht dat jullie kregen, neem je nu de leiding en breng je orde aan in je contacten, je relaties, je werkzaamheden, je prioriteiten, enzovoort. Je maakt als het ware een stevige maar tegelijk levende en ademende structuur voor de tweede helft van het jaar (september, oktober, november). Daarmee creëer je de bedding voor de vormgeving en op deze manier verdwaal je (als team) minder snel. Je zou kunnen zeggen dat je dan mee blijft doen me het organische proces van groei en vernieuwing.

Van binnenuit

Veel van de dynamiek in augustus vraagt je om dichtbij jezelf te blijven en geen energie te besteden aan dingen die niet bij je passen. Probeer je te concentreren op datgene wat loopt, wat goed gaat en niet op datgene wat niet goed gaat. Dat is een kunst op zich natuurlijk, want je moet je leren onthechten. Bovendien doe je dit niet omdat je als team heel erg op jezelf gericht bent. Nee, je doet dit om schoon te blijven, omdat er een proces is dat naar vormgeving gaat. En daar heb je straks alle energie voor nodig. De les is: gedraag je in de wereld zo groot als je bent. Neem de volle maat in. En dat kan alleen goed gaan als iets van binnenuit naar buiten gaat en dat vraagt natuurlijk een vorm van bescheidenheid, beheersing, harmonie en vriendelijkheid.

Geboeid? Mail ons

Natuurlijk is er nog veel meer te vertellen over de herfst en over deze maand. Augustus gaat ook over hoe je omgaat met lastige situaties. Als je daar meer over wilt leren, stuur dan een bericht naar info@businessleaders.nl. Je krijgt dan de uitgebreide reflectie toegestuurd.

Heb het goed in augustus.

---

Alle artikelen, podcasts en programma’s, die we maken over het vinden en volgen van een natuurlijk ritme zijn geïnspireerd op het werk (o.a. boek, podcasts) van Jaap Voigt. Jaap is onder meer adviseur, leraar, mede-oprichter van het ITIP en ook auteur van vele boeken, waaronder het boek ‘Leven en werken in het ritme van de seizoenen’. Met Jaap hebben we in de afgelopen jaren een fijne, warme en voor ons belangrijke band opgebouwd. Hij hielp ons met de opzet en verdieping van OBL en leerde ons om de inhoud centraal te stellen. Zo ontstond onze eigen liefde voor de studie naar het ritme van de seizoenen. Ben je benieuwd naar het boek van Jaap Voigt? Je bestelt het hier.

Graag kennismaken

Ben je benieuwd wat wij voor elkaar kunnen betekenen? Neem gerust contact met ons op, dan bespreken we samen de mogelijkheden.

Neem contact op